VN-INDEX 1200, thảo luận về chứng khoán trên mạng xã hội thay đổi như thế nào?
Báo cáo trước đó của Buzzmetrics cho thấy, năm 2021 là năm bùng nổ trào lưu chứng khoán trên mạng xã hội, với sự tham gia thảo luận từ các nhà đầu tư F0. Điều này được phản ánh qua lượt tìm kiếm trên Google, số lượng tài khoản mới, các social slang và các format thảo luận mới. Tuy nhiên, sang năm 2022, khi thị trường chứng khoán rơi vào đợt khủng hoảng lớn nhất kể từ sau năm 2018, hành vi thảo luận của các nhà đầu tư đã thay đổi một cách nhanh chóng chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi.
Báo cáo trước đó của Buzzmetrics cho thấy, năm 2021 là năm bùng nổ trào lưu chứng khoán trên mạng xã hội, với sự tham gia thảo luận từ các nhà đầu tư F0. Điều này được phản ánh qua lượt tìm kiếm trên Google, số lượng tài khoản mới, các social slang và các format thảo luận mới. Tuy nhiên, sang năm 2022, khi thị trường chứng khoán rơi vào đợt khủng hoảng lớn nhất kể từ sau năm 2018, hành vi thảo luận của các nhà đầu tư đã thay đổi một cách nhanh chóng chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi. Câu hỏi đặt ra là:
- Diễn biến thị trường thay đổi dẫn đến tâm lý & hành vi đám đông thay đổi như thế nào khi quan sát thảo luận mạng xã hội?
- Trong bối cảnh tình hình thảo luận về chứng khoán đang diễn biến phức tạp, các thương hiệu đã có những hoạt động nào?
Xem lại: VNI-NDEX 1500 & sự bùng nổ thảo luận về chứng khoán trên mạng xã hội
1. Thảo luận về chứng khoán trên mạng xã hội chuyển biến nhanh chóng như thế nào?
Diễn biến thảo luận về chứng khoán trong năm 2022 có thể chia theo ba giai đoạn: (1) Giai đoạn thị trường phân phối đỉnh - (2) Giai đoạn sụt giảm mạnh - (3) Giai đoạn hồi phục. Với mỗi giai đoạn, người dùng có những mối quan tâm và cách phản ứng khác nhau. Cụ thể như sau:
- Trước khi thị trường đi xuống, đã có những thông tin tiêu cực xuất hiện, như sự kiện Trịnh Văn Quyết bị bắt, Tân Hoàng Minh bị điều tra, căng thẳng chiến tranh Nga - Ukraine,...Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn giữ tâm lý lạc quan, vẫn kỳ vọng về sự hồi phục và tăng trưởng kinh tế sau thời gian dài chống chọi với đại dịch. Một bộ phận nhà đầu tư chế ảnh meme, ảnh troll về tình trạng thua lỗ của mình.
- Khi thị trường bước vào giai đoạn suy thoái, đặc biệt từ giữa tháng 4/2022 cho đến cuối tháng 5/2022, lượng thảo luận tiêu cực tăng mạnh. Thời điểm này, các nhà đầu tư đã rơi vào trạng thái hoang mang lo lắng, trở nên lúng túng và bất động trước những biến động xấu của thị trường. Bên cạnh các thảo luận than thở và cắt lỗ, mạng xã hội trở thành nơi để nhà đầu tư quan sát tình hình vĩ mô, tìm hiểu nguyên nhân tại sao thị trường chứng khoán lại tụt dốc như vậy. Giai đoạn này cũng chứng kiến ít thảo luận ở dạng ảnh chế, khi nhà đầu tư không còn tâm trạng đùa giỡn, bỡn cợt.
- Trong giai đoạn phân phối đỉnh, đã có những thông tin tiêu cực xuất hiện, như sự kiện Trịnh Văn Quyết bị bắt, Tân Hoàng Minh bị điều tra, siết trái phiếu bất động sản, căng thẳng chiến tranh Nga - Ukraine,...Tuy nhiên, lúc này, thị trường chỉ chững lại đà tăng trước đó, và giao động sideway (đi ngang). Hầu hết các nhà đầu tư vẫn giữ tâm lý lạc quan, kỳ vọng sự mở cửa nền kinh tế sau đại dịch sẽ mang lại sự tăng trưởng ấn tượng hơn. Các dạng nội dung “trẻ” như: ảnh troll, meme… về chứng khoán xuất hiện để phù hợp với nhóm người dùng trẻ tuổi hơn/ mới tham gia thị trường.
- Khi thị trường bước vào giai đoạn sụt giảm mạnh, đặc biệt từ giữa tháng 4/2022 cho đến cuối tháng 5/2022, lượng thảo luận tiêu cực tăng mạnh. Thời điểm này, các nhà đầu tư đã rơi vào trạng thái hoang mang lo lắng, trở nên lúng túng và bất động trước những biến động xấu của thị trường. Bên cạnh các thảo luận than thở và cắt lỗ, mạng xã hội trở thành nơi để nhà đầu tư quan sát tình hình vĩ mô, tìm hiểu nguyên nhân tại sao thị trường chứng khoán lại tụt dốc như vậy. Giai đoạn này cũng chứng kiến ít thảo luận ở dạng ảnh chế, khi nhà đầu tư không còn tâm trạng đùa giỡn, bỡn cợt.
- Cho đến lúc thị trường hồi phục, thảo luận mạng xã hội cho thấy các nhà đầu tư đã quay trở lại thị trường, nhưng chủ đề thảo luận về phương pháp và cách thức đầu tư đã không như giai đoạn trước. Tâm lý người dùng ổn định hơn cũng là lúc nhu cầu tìm hiểu kiến thức tăng lên.
2. Người dùng đã có những giải pháp gì trước thay đổi của thị trường?
Khi thị trường trong pha tăng ổn định, lượng thảo luận đề cập đến các sản phẩm đầu tư khác không đáng kể, gửi tiết kiệm gửi ngân hàng là kênh đầu tư khác được so sánh nhiều nhất. Tuy nhiên, từ khi thị trường chứng khoán cơ sở giảm mạnh và hạn chế khả năng sinh lời, nhu cầu đầu tư tiền nhàn rỗi của dịch chuyển sang các sản phẩm đầu tư khác như bất động sản, ngân hàng, trái phiếu,... lại tăng lên.
Trong số các sản phẩm đầu tư thay thế, chứng khoán phái sinh được người dùng thảo luận nhiều nhất. Thị trường chứng khoán phái sinh trong tháng 5/2022 - khi thị trường chứng khoán cơ sở suy thoái, diễn biến vô cùng sôi động, với khối lượng giao dịch tăng mạnh và liên tiếp đạt kỷ lục mới. Lợi nhuận hấp dẫn và thanh khoản cao là lý do chính người dùng thảo luận về kênh này. Ngay cả khi thị trường vào giai đoạn phục hồi, chứng khoán phái sinh vẫn được quan tâm nhiều nhất trong nhóm chủ đề về các sản phẩm đầu tư thay thế. Bởi vì bên cạnh việc là một kênh đầu tư, chứng khoán phái sinh còn được người dùng xem như công cụ tối đa hóa lợi nhuận.
Bên cạnh chứng khoán phái sinh, ngân hàng được cho là là kênh an toàn & hấp dẫn. Hơn nữa, trong các tháng gần đây, ngân hàng đã tăng lãi suất huy động để khuyến khích người dân gửi tiền nhiều hơn. Vì vậy, với một thị trường chứng khoán đỏ, thảo luận về gửi tiết kiệm ở ngân hàng tiếp tục tăng trưởng ở mức ổn định.
Bên cạnh những nhà đầu tư ưa thích rủi ro, thị trường biến động mạnh tác động đến những nhà đầu tư lo ngại rủi ro và tìm đến những sản phẩm đầu tư an toàn hơn, nhưng vẫn có khả năng sinh lời tốt hơn gửi ngân hàng - chứng chỉ quỹ vừa hay đáp ứng được những yếu tố đó nên được quan tâm. Ưu điểm của chứng chỉ quỹ là được các chuyên gia quản lý và không yêu cầu mức vốn đầu tư quá lớn, phù hợp với những nhà đầu tư không chuyên.
3. Nhà đầu tư mong đợi gì ở thị trường chứng khoán?
Qua ba giai đoạn phân phối đỉnh - giảm mạnh - phục hồi của thị trường chứng khoán, mong đợi của các nhà đầu tư về các sàn giao dịch cũng ít nhiều có sự thay đổi. Phần mềm thân thiện với người dùng và quy trình nạp - rút tiền đơn giản được các nhà đầu tư nhắc đến nhiều nhất, chủ yếu từ các nhà đầu tư đã có kinh nghiệm (Fn) Họ có nhu cầu xử lý kịp thời khi thị trường có biến động lớn, vì thế, tốc độ và giao diện của các sàn đang được quan tâm nhiều nhất
Đáng chú ý là sự tăng trưởng về lượng thảo luận của nhu cầu được tư vấn tốt, từ 17.60% trong giai đoạn thị trường suy thoái lên đến 33.70% trong giai đoạn thị trường phục hồi. Sự thay đổi này phản ánh một biến chuyển tâm lý của nhà đầu tư sau những lần giảm điểm của thị trường: mất niềm tin vào các người môi giới, cho rằng những người môi giới đang đưa ra các thông tin sai lệch để “lùa gà”.
Thị trường đi xuống khiến sự tin tưởng của nhà đầu tư với người môi giới giảm đi, nhưng điều đó không có nghĩa là các nhà đầu tư không cần được tư vấn nữa. Trái lại, nhà đầu tư, đặc biệt là những f0, có nhu cầu hỗ trợ rất lớn từ các người môi giới uy tín. Cụ thể, người môi giới phải cho thấy sự hiểu biết, có những phân tích dễ hiểu và có căn cứ xác thực, chứ không chỉ đơn thuần “phím hàng”, “hô mua hô bán”. Như vậy, trải qua các biến động thị trường, nhà đầu tư đang đặt ra những tiêu chuẩn khắt khe hơn với người môi giới. Ngoài ra, trong lúc thị trường đi xuống, các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm (Fn) khuyến khích các nhà đầu tư khác tự bổ sung kiến thức thay vì nghe theo lời của người môi giới để mua hàng, đầu tư vào thị trường.
4. Các thương hiệu chứng khoán được thảo luận như thế nào trên mạng xã hội?
Cũng như báo cáo trước của Buzzmetrics, SSI, VND và VPS tiếp tục là ba thương hiệu được thảo luận, với tỷ lệ thảo luận gần như “tách top” so với các thương hiệu còn lại. Nhìn chung, các hoạt động truyền thông của ba thương hiệu này đều đánh trúng “pain point” của các nhà đầu tư tại thời điểm hiện tại, đặc biệt là về chứng khoán phái sinh và bổ sung kiến thức.
Với SSI, đây là thương hiệu thường xuyên có các chương trình tư vấn, hướng dẫn nhà đầu tư. Nổi bật là series livestream Cafe Chứng, mỗi tập phát sóng thường thu hút 50 - 100 lượt bình luận và 1.5k lượt xem. Series được tổ chức hằng tuần và được rất đông nhà đầu tư tham gia thảo luận, xin nhận xét về thị trường và mã của những chuyên gia SSI. Ngoài ra, SSI còn hợp tác cùng VTV để triển khai series “Bí mật đồng tiền”, với sự tham gia của các chuyên gia để chia sẻ góc nhìn về những vấn đề thời sự nhất trong lĩnh vực chứng khoán (gồng lỗ, cách chọn broker,...).
Đối với VPS, bên cạnh những video series tư vấn thị trường, broker vẫn là lực lượng thúc đẩy brand voice. Nhiều cộng đồng được broker VPS tạo ra để hỗ trợ nhà đầu tư f0, trao đổi kiến thức và tham gia thị trường, cách mở tài khoản VPS,...Chứng khoán phái sinh cũng được VPS quan tâm giới thiệu, khi lập hẳn một fanpage riêng về phái sinh cho cộng đồng người dùng VPS, và tổ chức giải đấu “Huyền Thoại Phái Sinh” với sự tham gia của 13000 nhà đầu tư và tổng giải thưởng 3 tỷ VND.
Về phía VND, một trong những điểm truyền thông nổi bật của giai đoạn nửa đầu năm 2022 là app giao dịch DSTOCK. Thương hiệu tập trung vào thông điệp “dễ dùng, tiện lợi” của DSTOCK, bên cạnh các chương trình trò chuyện cùng chuyên gia (DWEALTH), loạt video phân tích thị trường (Nhịp Đập Thị Trường, 360 Độ).
5. Tổng kết
Có thể thấy, chứng khoán là một lĩnh vực thay đổi rất nhanh theo diễn biến giá; và bất kỳ sự biến đổi nào cũng có khả năng tác động đến tâm lý, hành vi, chủ đề thảo luận & mối quan tâm của người dùng trên mạng xã hội. Trải qua các giai đoạn phân phối đỉnh - sụt giảm - hồi phục của thị trường, người dùng đang hình thành một tâm lý dè chừng khi đầu tư và có nhu cầu đầu tư nguồn tiền nhàn rỗi vào các sản phẩm khác. Hơn thế nữa, 1 nhóm lớn nhà đầu tư F0 cho thấy có mối quan tâm lớn về việc bổ sung kiến thức đầu tư từ cơ bản đến nâng cao. Điều này chắc chắn sẽ đòi hỏi chiến lược nội dung nói riêng & các làm marketing của các công ty chứng khoán sẽ phải thích ứng & linh hoạt hơn bất kỳ ngành nghề nào khác.
Thị trường chứng khoán luôn thay đổi liên tục. Vì vậy, thảo luận & tâm lý người dùng về chứng khoán cũng biến đổi liên tục theo diễn biến thị trường. Việc theo dõi phản ứng và hành vi của người dùng với chủ đề chứng khoán trên mạng xã hội sẽ giúp thương hiệu xác định đúng những mối băn khoăn của người dùng, từ đó đưa ra cách thức tiếp cận phù hợp. Liên hệ ngay Buzzmetrics để được tư vấn và hiểu hơn về cách các nhà đầu tư thảo luận trên mạng xã hội.
Tìm hiểu thêm: VNI-NDEX 1500 & sự bùng nổ thảo luận về chứng khoán trên mạng xã hội
Thông tin bài viết
